زمان در هر لحظه ای، در کشورهای مختلف، متفاوت است. مثلا اگر در ایران ساعت ۴ بعد از ظهر باشد، در کشورهای دیگر، زمان وقت دیگری را نشان می دهد. وقتی در ایران صبح باشد، در بسیاری از کشورهای دنیا شب است. حتی در دو مجاور چون هندو ستان و پاکستان که صبح و عصر شان یکی است، نیم ساعت بین زمان این دو کشور تفاوت وجود دارد. آیا می دانید چرا زمان در کشورهای مختلف متفاوت است؟ این سؤال را می توان به صورت زیر پاسخ داد.
دو واحد بزرگتر زمان روز و سال است. روز و شب به علت گردش زمین به دور محور خود تشکیل می شود و یک سال مدتی است که زمین یک بار گردش خود را به دور خورشید، کامل می کند. مدت یک شب و روز (از طلوع خورشید تا طلوع خورشید بعدی) ۲۴ ساعت است. به همین ترتیب، یک ساعت به 60 دقیقه و یک دقیقه به 60 ثانیه تقسیم می شود. به نظر می رسد که طول روز همیشه یکسان نیست. مدت یک شبانه روز، به طور میانگین محاسبه شده است. براساس این حرکت کره زمین می توان گفت که زمان در سراسر دنیا یکسان نیست. بنابراین برای دانستن اطلاعات صحیح از زمان غالب بر نقاط مختلف ، کره زمین به ۲۴ ناحیه زمانی با کمربند زمانی تقسیم شده که هر ناحیه ای ۱۵ درجه جغرافیایی را در بر می گیرد. این نواحی را نصف النهارات می نامند. اینها خطوطی عرض فرضی هستند و از شمال به جنوب کره زمین کشیده شده اند.
مناطقی که در یک نصف النهار قرار دارند، دارای یک وقت زمانی هستند. زمان هر کمربند زمانی نسبت به شرق هر کمربندی یک ساعت عقب تر و زمان هر کمر بند نسبت به کمر بند غربی یک ساعت جلوتر است. گرینویچ، نقطه ای در انگلستان، استاندارد زمانی سراسر دنیاست. نصف النهاری که از گرینویچ عبور می کند، صفر است. هر چه به سوی شرق از گرینویچ حرکت می کنیم، برای هر ۱۵ درجه یک ساعت به زمان گرینویچ اضافه می کنیم. هر چه از گرینویچ به سوی غرب می رویم، برای هر ۱۵ درجه یک ساعت از زمان گرینویچ کم می کنیم. فرض کنید نقطه ای در نصف النهار سوم پس از گرینویچ واقع است، زمان آن نقطه سه ساعت با زمان گرینویچ تفاوت دارد.
تمام کشورهای دنیا، از زمان کشورهای دیگر اطلاع دارند. به علت تفاوت در زمان، وقتی کسی از کشوری به کشور دیگر می رود، ساعت خود را با ساعت آن کشور تنظیم می کند. تمام دیده بانهای دنیا وقت صحیح را با ساعت الکتریکی نگه می دارند.
برگرفته از کتاب هزار و یک پرسش و پاسخ علمی
علیرضا کمالوند،
۱۴ ارديبهشت ۰۰، ۱۹:۵۵